فشار خون بالا چیست

فشار خون بالا و یا به اصطلاح فشار خون، هم در بین زنان و هم میان مردان معضل بزرگی است. یک سوم جمعیت بالغ (حدود ۶۵ میلیون نفر) و بیش از نیمی از افراد بالای ۶۰ سال در امریکا به فشار خون بالا مبتلا هستند و تعداد خیلی بیش‌تری نیز در معرض ابتلا به آن قرار دارند. ریسک ابتلا به این بیماری در طول زندگی برابر با ۹۰ درصد است.

به‌طور معمول با بالا رفتن سن به‌ویژه با رسیدن به سن ۴۵ سالگی، فشار خون رو به افزایش می‌گذارد اما افراد جوان‌تر نیز ممکن است مبتلا شوند. چاقی و سابقه‌ی خانوادگی فشار خون بالا نیز خطر ابتلا را افزایش می‌دهند.

فشار خون بالا به‌ویژه به این دلیل خطرناک است که ممکن است سال‌ها بدون این‌که بدانیم، به آن دچار باشیم. در واقع، از هر سه امریکایی مبتلا به فشار خون بالا، یک نفر از بیماری خود اطلاع ندارد.

علی‌رغم این آمار ناامیدکننده، فشار خون بالا غیرقابل اجتناب نیست و برای پیش‌گیری، به تأخیر انداختن و درمان آن کارهای زیادی هست که می‌توان انجام داد.

فشار خون بالا 

خونی که در دستگاه گردش خون پمپ می‌شود، همانند آب در لوله‌های یک خانه، تحت فشار قرار دارد و همان‌گونه که فشار آب می‌تواند به لوله‌ها و شیرآلات آسیب وارد کند، فشار خون بالا نیز دردسرساز می‌شود.

وقتی نیرویی بیش از حد معمول به دیواره‌ی شریان وارد شود، فشار خون بالا می‌رود و در طول زمان طیف وسیعی از مشکلات را به وجود می‌آورد. ممکن است در عروق خونی بیرون‌زدگی‌های کوچکی به نام آنوریسم شکل بگیرد. قلب ممکن است بزرگ و حجیم شده، خطر ابتلا به نارسایی قلبی افزایش یابد.

تخریب عروق خونی کلیه‌ها می‌تواند سبب نارسایی آن‌ها شود. از آن‌جا که عروق خونی ظریف چشم‌ها بسیار آسیب‌پذیرند، فشار خون بالا می‌تواند به مشکلات بینایی و حتی نابینایی بیانجامد.

برای مطالعه بیشتر در زمینه فشار خون و تاثیرات آن بر روی اندام‌ها می‌توانید به یکی دیگر از مقالات سایت سیناکر با عنوان عوارض فشار خون بالا بر روی اعضای بدن مراجعه کنید.

عوامل بسیاری می‌توانند منجر به افزایش فشار خون شوند. رژیم غذایی واضحاً در این بین نقش زیادی دارد. نمک فراوان، پتاسیم اندک و الکل زیاد، همگی نقش اثبات‌شده‌ای در افزایش فشار خون دارند. استرس زیاد و فعالیت فیزیکی کم نیز هم‌چون چاقی و اضافه‌وزن، خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهند. هم‌چنین مانند بسیاری از بیماری‌های مزمن، شیوع ابتلای خانوادگی‌ به فشار خون بالا نیز نقش داشتن ژنتیک را مطرح می‌کند.

فشار خون بالا در برخی از بیماران، مرتبط با سایر مشکلات سلامتی و یا عارضه‌ی جانبی داروی مشخصی است. به این نوع از بیماری، فشار خون ثانویه گفته می‌شود.

تشخیص فشار خون بالا معمولاً به‌وسیله‌ی سنجش فشار خون به‌وسیله‌ی دستگاه اندازه گیری فشار خون و با بستن کاف (بازوبند) به‌دور بازو صورت می‌گیرد. کاف متسع (باد) شده، و حسگرها فشار ناشی از ضربان خون داخل شریان ها را اندازه می‌گیرند.

فشار خون با دو عدد اندازه‌گیری می‌شود: فشار سیستولیک و فشار دیاستولیک. عدد بزرگ‌تر یا فشار سیستولیک، میزان فشار در زمان ضربان قلب است. عدد کوچک‌تر یا فشار دیاستولیک، میزان فشار در فواصل بین ضربان هاست.

فشار خون کم‌تر از ۸۰/۱۲۰ نرمال در نظر گرفته می‌شود. در حالت پیش‌فشارخون (مرحله‌ی قبل از ابتلا به فشار خون بالا)، فشار سیستولیک بین ۱۲۰ و ۱۲۹ و فشار دیاستولیک زیر ۸۰ است. فشار خون بالا، به فشار خون ۱۳۰/۸۰ و بالاتر از آن اطلاق می‌گردد. مصرف دارو برای افراد بالای ۶۵ سال با فشار خون بالا توصیه شده‌ است.

چگونه می‌توان از ابتلا به فشار خون بالا پیش‌گیری کرد؟

برای پیش‌گیری از فشار خون بالا، ابتدا اصلاح رژیم غذایی خود را مدنظر قرار دهید چرا که یک رژیم غذایی سالم می‌تواند تا حد زیادی از فشار خون بالا پیش‌گیری کند. برنامه‌ی غذایی “رویکردهای تغذیه‌ای برای مهار فشار خون” (DASH Diet) را امتحان کنید. تأکید این رژیم غذایی بر مصرف مقادیر زیاد میوه و سبزی و محصولات لبنی کم‌چرب یا بدون‌ چربی است.

مطالعات انجام شده توسط سازمان‌های ملی سلامت در امریکا نشان می‌دهد این رژیم غذایی می‌تواند فشار خون را به‌سرعت و معمولاً ظرف دو هفته کاهش دهد.

نمک (سدیم کلراید) می‌تواند فشار خون را بالا ببرد؛ پس مصرف آن را محدود کنید. طبق توصیه‌ی برنامه‌ی ملی آموزش فشار خون بالا در امریکا، مصرف بیش از ۲۳۰۰ میلی‌گرم سدیم در روز مجاز نیست و میزان مصرف ایده‌آل از این هم کم‌تر و روزانه تنها ۱۵۰۰ میلی‌گرم ‌است. این نیازمند تغییری بزرگ است؛ چرا که به‌طور میانگین هر فرد روزانه ۴۲۰۰ میلی‌گرم سدیم مصرف می‌کند. اما مطالعات نشان می‌دهند هرچه نمک دریافتی شما کم‌تر باشد، فشار خون‌تان نیز کم‌تر است.

در کنار رژیم غذایی سالم‌تر، افزایش فعالیت فیزیکی تا حد امکان نیز لازم است؛ چرا که مطالعات محققان دانشگاه مینه‌سوتا نشان می‌دهد هرچه فرد فعال‌تر باشد، احتمال این‌که به فشار خون بالا مبتلا شود، کم‌تر است.

موارد دیگری نیز وجود دارند که اصلاح آن‌ها نیز به تحت کنترل نگه داشتن فشار خون کمک می‌کند. مصرف زیاد الکل و سیگار کشیدن، هر دو می‌توانند فشار خون را بالا ببرند. افرادی که الکل می‌نوشند، نباید بیش از دو وعده‌ی استاندارد در روز الکل مصرف کنند و افرادی که سیگار می‌کشند نیز باید به‌طور جدی سیگار را ترک کنند.

فشار خون بالا چگونه درمان می‌شود؟

پزشکان طیف وسیعی از داروهای کاهنده‌ی فشار خون در اختیار دارند که شامل داروهای دیورتیک (ادرارآور یا مُدِر)، بتابلاکر، مهارکننده‌ی کانال کلسیمی، مهارکننده‌ی آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مهارکننده‌ی گیرنده‌ی آنژیوتانسین ۲ و سایر داروهاست.

در صورتی‌که زمانی به مصرف دارو نیاز پیدا کنید، بسته به تأثیرگذاری این داروها در کنترل فشار خون‌تان، ممکن است به‌طور مادام‌العمر نیاز به مصرف آن‌ها داشته باشید. این نیز دلیل دیگری برای تأکید و تمرکز بر پیش‌گیری از ابتلا به این بیماری‌ست.