مروری بر عوارض دیابت و مشکلات ناشی از آن

افراد دیابتی باید به طور منظم قند خون خود را بررسی و تنظیم کنند. هر چقدر هم که مراقب باشید باز هم احتمال دارد مشکلی به وجود بیاید. شما ممکن است دو نوع از عوارض را تجربه کنید: حاد و مزمن. عوارض حاد نیاز به مراقبت‌های اورژانسی دارند. به عنوان مثال می‌توان به افت قند خون (هایپوگلایسمی) و کتواسیدوز اشاره کرد.

اگر این عوارض درمان نشوند، می‌توانند باعث موارد زیر شود:

• تشنج
• از دست دادن هوشیاری
• مرگ

عوارض مزمن زمانی اتفاق می‌افتند که دیابت به درستی کنترل نشود. دیابت باعث بالا رفتن سطح قند خون می‌شود. اگر به مرور کنترل نشود، سطح بالای قند خون می‌تواند به اندام‌های مختلف آسیب برساند، از جمله:

• چشم‌ها
• کلیه‌ها
• قلب
• پوست

دیابت کنترل نشده همچنین می‌تواند باعث آسیب عصبی شود.

عوارض حاد دیابت

قند خون پایین (هایپوگلایسمی)

افراد دیابتی می‌توانند افت ناگهانی قند خون را تجربه کنند. نخوردن یک وعده‌ی غذایی یا مصرف بیش از حد انسولین یا داروهای دیگری که باعث  تاخیر در متابولیزه شدن انسولین و  افزایش سطح انسولین در بدن می‌شوند، از علل شایع آن است. افرادی که از داروهای دیگری برای دیابت استفاده می‌کنند که سطح انسولین را افزایش نمی‌دهند، در معرض افت قند خون نیستند. علائم این حالت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تاری دید
• ضربان قلب سریع
• سردرد
• لرزیدن
• سرگیجه

اگر قند خون شما خیلی پایین بیاید، می‌توانید غش کردن، تشنج یا کما را تجربه کنید.

کتواسیدوز

این یکی از عوارض دیابت است که زمانی ‌رخ می‌دهد که بدن شما نمی‌تواند از قند یا گلوکز به عنوان منبع سوخت استفاده کند زیرا بدن شما انسولین کافی ندارد. اگر سلول‌های شما گرسنه‌ی انرژی باشند، بدن شما شروع به تجزیه‌ی چربی می‌کند. اسیدهای سمی‌ به نام اجسام کتونی، که محصولات جانبی تجزیه‌ی چربی هستند، در بدن تجمع می‌یابند. این می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• کمبود آب بدن
• درد شکم
• مشکلات تنفسی

عوارض مزمن دیابت

مشکلات چشم

دیابت می‌تواند به عروق خونی چشم آسیب برساند و مشکلات مختلفی ایجاد کند. مشکلات احتمالی چشم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آب مروارید

احتمال ایجاد آب مروارید در افراد مبتلا به دیابت، دو تا پنج برابر بیشتر است. آب مروارید باعث کدر شدن لنز شفاف چشم شده و مانع از ورود نور می‌شود. آب مروارید‌های خفیف به وسیله‌ی عینک‌های آفتابی و لنز‌های کنترل نور قابل درمان هستند. آب مروارید‌های شدید ممکن است با کاشت لنز درمان شود.

گلوکوم (آب سیاه)

گلوکوم حالتی است که فشار در چشم بالا رفته و جریان خون به شبکیه و عصب بینایی را محدود می‌کند. گلوکوم باعث کاهش تدریجی بینایی می‌شود. احتمال ابتلا به گلوکوم در افراد دیابتی دو برابر است.

رتینوپاتی دیابتی (مشکل در عروق تغذیه کننده شبکیه چشم)

این یک اصطلاح کلی ‌است که هرگونه مشکل شبکیه‌ی چشم ناشی از دیابت را توصیف می‌کند. در مراحل اولیه، مویرگ‌های پشت چشم (رگ‌های خونی کوچک) بزرگ می‌شوند و کیسه‌هایی ایجاد می‌کند. این حالت می‌تواند منجر به تورم و خونریزی شود که بینایی شما را دچار اختلال می‌کند. همچنین این حالت می‌تواند پیشرفت کند. و به حالتی رود که رگ‌های خونی شبکیه به قدری آسیب دیده‌اند که بسته شده و بدن را به تشکیل عروق خونی جدید مجبور می‌کنند. این عروق جدید ضعیف هستند و خونریزی می‌کنند. این فرم می‌تواند منجر به از دست دادن ‌بینایی دائمی شود.

تورم ناحیه ماکولا

ماکولا قسمتی از چشم شما است که به شما این امکان را می‌دهد که چهره‌ها را ببینید و مطالعه کنید. ادم ماکولا در اثر رتینوپاتی دیابتی ایجاد می‌شود. وقتی دیواره‌های مویرگی توانایی کنترل عبور مواد بین خون و شبکیه را از دست می‌دهند، مایعات می‌توانند به داخل ماکولای چشم نشت کرده و باعث تورم آن شوند. این وضعیت باعث تاری دید و از بین رفتن احتمالی بینایی می‌شود. درمان سریع اغلب مؤثر است و می‌تواند کاهش بینایی را کنترل کند.

بیماری‌ کلیه دیابتی

سطح بالای قند خون با گذشت زمان می‌تواند به توانایی کلیه‌های شما برای تصفیه‌ی مواد زائد از بدن آسیب برساند. همچنین می‌تواند باعث ترشح موادی که معمولاً وارد ادرار نمی‌شوند، مانند پروتئین در ادرار شود. اگر فشار خون بالا هم داشته باشید، در معرض خطر بیشتری برای بیماری کلیه هستید. دیابت علت اصلی بیماری‌های کلیوی است. در صورت عدم درمان، بیماری دیابتی کلیه ممکن است منجر به نیاز به دیالیز شود.

بیماری اعصاب محیطی

قند اضافی در جریان خون می‌تواند به اعصاب بدن آسیب برساند. این آسیب ممکن است برای اعصاب کنترل کننده‌ی فرآیندهای خودکار بدن مانند هضم غذا و می‌تواند در اعصاب کنترل کننده‌ی اندام‌ها مانند پا اتفاق بیفتد. این آسیب می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• احساس سوزن سوزن شدن
• بی‌حسی
• درد
• احساس سوزش

اگر بی‌حسی شدید شود، در نهایت حتی متوجه ایجاد یک زخم تا زمانی که بزرگ شود یا عفونت به وجود آید، نمی‌شوید.

آسیب عروق خونی

سطح بالای قند خون می‌تواند باعث آسیب به عروق خونی بدن شود. این آسیب می‌تواند باعث اختلال در گردش خون شود و خطر مشکلات پا و سایر بیماری‌های عروقی مانند حمله‌ی قلبی و سکته را افزایش دهد.

مشکلات پا و پوست

افراد دیابتی به دلیل آسیب اعصاب و عروق خونی و جریان خون محدود به اندام‌ها، بیشتر دچار مشکلات پا می‌شوند. اگر دیابت دارید، بسیار مهم است که مشکلات پا را جدی بگیرید. با مراقبت ضعیف، زخم‌های کوچک یا خراش‌ها در پوست ممکن است به زخم‌های پوستی عمیق تبدیل شوند. اگر زخم‌های پوستی بزرگتر یا عمیق‌تر شوند، ممکن است نتیجه‌ی آن، گانگرن و قطع پا باشد.

عوارض طولانی مدت دیابت به تدریج ایجاد می‌شوند. هر چه برای مدت طولانی‌تری به دیابت مبتلا باشید، خطر ابتلا به عوارض بیشتر است. مراقبت‌های مناسب پیشگیرانه می‌تواند به شما در کنترل یا جلوگیری از بسیاری از این عوارض دیابت کمک کند. هرچه در کنترل سطح قند خونتان بهتر باشید، خطر ابتلای شما به عوارض کاهش می‌یابد و چشم انداز طولانی مدت شما بهتر می‌شود.