آشنایی با دیابت نوع 1: علائم، علل ایجاد و عوارض آن

همه ما بارها ازدیابت و انواع آن شنیده‌ایم. دیابت به زبان ساده، یک بیماری مزمن است که باعث افزایش قند خون در بدن می‌شود. علت بروز این بیماری کمبود انسولی ن در بدن است و سه نوع اصلی دارد: دیابت نوع 1، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری. شیوع دیابت در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده و یکی از علت‌های اصلی مرگ و میر در ایران به شمار می‌رود. با توجه به این آمار بهتر است شناخت صحیحی از دیابت و راهکارهای پیشگیری و درمان آن به دست آوریم.
در این مقاله از سیناکر قصد داریم به بررسی دیابت نوع یک، علائم، عوارض و راهکارهای پیشگیری از آن بپردازیم و در این خصوص توضیحاتی را ارائه دهیم. برای آشنایی بیشتر با دیابت نوع 1 با ما همراه باشید.

دیابت نوع 1 چیست؟

برای یک معرفی کوتاه از بیماری دیابت نوع 1 می‌توان این‌گونه تعریف کرد که این نوع دیابت جزو مشکلات مزمن پزشکی به شمار می‌رود؛ دیابت نوع یک درصورتی در بدن بروز می‌کند که میزان انسولین تولید شده توسط اندام پانکراس یا همان لوزالمعده، بسیار کم باشد یا اصلا این عمل انجام نشود. انسولین هورمونی است که به بدن کمک می‌کند تا از گلوکز برای تامین انرژی استفاده کند. گلوکز نیز قندی است که تا حد زیادی ازطریق غذاهایی که می‌خوریم به دست می‌آید. به عبارتی، انسولین به گلوکز اجازه می‌دهد تا به سلول‌های بدن در جایی که نیاز است وارد شود؛ همچنین گلوکز اضافی را برای استفاده بعدی ذخیره می‌کند. انسولین اعمال مهم دیگری نیز دارد؛ بدون انسولین، سطح گلوکز (قند) خون بسیار بالا می‌رود.  بالا رفتن قند خون نیز به مرور زمان به بدن آسیب می‌رساند.

دیابت نوع 1 نیاز به نظارت منظم قند خون و درمان با انسولین دارد. فرد مبتلا به دیابت، با انسولین‌درمانی، تنظیم شیوه زندگی و مراقبت از خود می‌تواند سطح قند خون را کنترل کرده و خطر عوارض مرتبط با بیماری را به حداقل برساند.

جهت اندازه‌گیری منظم قند خون، می‌توانید از دستگاه‌های تست قند خون استفاده و بیماری خود را کنترل کنید. همچنین برای دیدن انواع این دستگاه‌ها، می‌توانید به فروشگاه سیناکر مراجعه کنید.

دیابت نوع 1 اغلب در دوران کودکی یا بزرگسالی شروع می‌شود، با این حال، می‌تواند در هر سنی ایجاد شود. در ایالات متحده، کانادا و اروپا، دیابت نوع 1، 5 تا 10 درصد از کل موارد دیابت را تشکیل می‌دهد. در ایران هم تقریباً همین میزان صادق است.

تاثیر دیابت نوع یک بر بدن چیست؟

تشخیص دیابت نوع 1 تجربه‌ای است که معمولاً سؤالاتی را در ذهن فرد مبتلا به دیابت شکل می‌دهد. سؤالاتی مانند اینکه چرا این بیماری ایجاد شده است؟ چه معنایی برای سلامت طولانی‌مدت دارد؟ چگونه بر زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد؟

چند ماه اول پس از تشخیص دیابت، برای اکثر افراد بیمار پر از افت و خیزهای عاطفی است. این افراد به‌همراه خانواده خود می‌توانند تا حد امکان از این زمان برای یادگیری استفاده کنند تا مراقبت‌های مربوط به دیابت، بخشی از روال عادی زندگی‌شان شود؛ مراقبت‌هایی مانند آزمایش قند خون، پایش مداوم گلوکز، ملاقات‌های پزشکی، انسولین‌درمانی روزانه، تغذیه و مراقبت از وضعیت سلامت پا.

علاوه بر این، بهتر است با اعضای تیم مراقبت از دیابت خود مشورت باشید. چرا که نیاز دارید از منابع موجود برای دریافت حمایت‌های پزشکی و روانشناختی مطلع شوید. این مشارکت ممکن است شامل کلاس‌های گروهی باشد. ملاقات با متخصص تغذیه، مددکار اجتماعی و سایر منابع آموزشی مانند کتاب‌ها، وب سایت‌ها یا مجلات نیز می‌توانند کمک‌کننده باشند.
در صورت ابتلا به این نوع از دیابت بهتر است به طور دائم تحت نظر پزشک خود باشید؛ بدین جهت در اپلیکیشن سیناکر می‌توانید از مشاوره‌های پزشکان متخصص بهره‌مند شوید و روند درمان خود را تسهیل ببخشید.

خبر خوب این است که با وجود خطرات مرتبط با دیابت نوع 1، اکثر افراد می‌توانند زندگی عادی و فعال خود را داشته باشند. این افراد می‌توانند از غذاها و فعالیت‌هایی که قبل از تشخیص بیماری داشتند، لذت کافی ببرند. بهتر است بدانید دیابت به معنای پایان دادن به استفاده از غذاهای لذیذ نیست. بیشتر افراد مبتلا به دیابت با کمی برنامه‌ریزی و مدیریت، می‌توانند از فعالیت‌های مورد علاقه‌ خود لذت ببرند و به زندگی عادی خود ادامه دهند.
در ادامه علل ایجاد این بیماری و نحوه تشخیص دیابت نوع 1 را بررسی خواهیم کرد.

دلایل ایجاد دیابت نوع 1 چه مواردی است؟

بیماری دیابت نوع 1 به‌طور معمول وقتی به‌وجود می‌آید که سیستم ایمنی بدن، سلول‌های تولیدکننده انسولین (به نام سلول های بتا) در لوزالمعده را از نابود می‌کند. این اقدام یک واکنش خود ایمنی محسوب می‌شود؛ بااین حال، علت این پاسخ ایمنی و غیر طبیعی در حال بررسی است.

درحالی‌که فرآیند این بیماری طی ماه‌ها یا سال‌ها اتفاق می‌افتد، این امکان وجود دارد که هیچ علامتی از دیابت وجود نداشته باشد. قند خون بالا و علائم مرتبط با آن مانند تکرر ادرار، تشنگی معمولاً تا زمانی که بیش از 90 درصد سلول‌های سازنده انسولین از بین نرود، رخ نمی‌دهد.

دیابت نوع 1 در بیشتر موارد در افرادی با سابقه خانوادگی دیابت به‌وجود می‌آید؛ اما بااین‌وجود در افرادی که سابقه خانوادگی ندارند نیز ایجاد می‌شود. در هر صورت، افرادی که به دیابت مبتلا می‌شوند دارای یک یا چند ژن هستند که این افراد را مستعد ابتلا به این بیماری می‌کند. همچنین عوامل محیطی و قرار گرفتن در معرض ویروس‌های خاص ممکن است واکنش خود ایمنی را تحریک کند.

بستگان نزدیک یک فرد مانند خواهران و برادران مبتلا به دیابت نوع 1 در مقایسه با فردی بدون سابقه خانوادگی به ترتیب بین 5 تا 6 درصد در مقابل 0.4 درصد، خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهند. انجام آزمایش ژنتیک می‌تواند به تعیین اینکه آیا یکی از اعضای خانواده در معرض خطر ابتلا به دیابت است یا خیر، کمک کند. با این حال، این آزمایش‌ها در حال حاضر فقط برای افرادی که در یک کارآزمایی تحقیقاتی بالینی شرکت می‌کنند، در دسترس است.

اعضای خانواده‌ای که بیشترین خطر ابتلا به دیابت نوع 1 را دارند، دارای سطوح بالایی از موادی به نام “اتوآنتی بادی‌های پانکراس” هستند که در خون در گردش است. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که بدن شروع به تخریب سلول‌های تولید‌کننده انسولین خود کرده است. این آزمایش‌های خون به‌طور معمول انجام نمی‌شوند، اما در برنامه‌های تحقیقاتی اندازه‌گیری می‌شوند.

علائم و نشانه‌های دیابت نوع 1

اکثر افراد مبتلا به دیابت نوع 1 در زمان تشخیص علائم سطح قند خون بالا (هیپرگلیسمی) را دارند. این‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تشنگی بیش از حد
• احساس خستگی
• نیاز به دفع مکرر ادرار
• تاری دید
• احساس گرسنگی
• کاهش وزن ناخواسته
• عفونت‌های قارچی مکرر یا عفونت‌های مجاری ادراری
• بهبود یافتن آرام زخم‌ها

علائم یک مشکل جدی به نام کتواسیدوز دیابتی (DKA)با شیوعی کمتر نیز وجود دارد. افراد مبتلا به DKA علائم قند خون بالا، تهوع و استفراغ، درد شکم، تنفس سریع، احساس سستی، مشکل در توجه و گاهی اوقات کما دارند. کتواسیدوز دیباتی یک مورد اورژانسی پزشکی است و باید به سرعت درمان شود.

تشخیص دیابت نوع 1 چگونه انجام می‌شود؟

. برای تشخیص دیابت از آزمایش‌های خون ساده‌ای انجام می‌شود که در نتیجه آن، داشتن قند خون بالاتر از حد طبیعی و همچنین علائمی که در بالا توضیح داده شد، معمولاً به این معنی است که شما دیابت دارید.

در نهایت اگر دیابت برای شما تشخیص داده شود، پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری را برای تعیین نوع دیابت و بررسی هر گونه عوارض سلامتی انجام دهد. در کنار این موارد می‌توانید سرویس خودتان را در اپلیکیشن سیناکر بسازید؛ با استفاده از این اپلیکیشن میزان قند خون خود را ثبت کرده و با کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی، وضعیت بیماری خودتان را بررسی کنید.

مراقبت از دیابت در دوران همه ­گیری COVID-19

گفته می‌شود افراد که به برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت مبتلا هستند، نیاز به مراقبت بیش‌تری دارند. چرا که در صورت ابتلا به COVID-19  در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید قرار دارند. عفونت COVID-19 همچنین می‌تواند منجر به عوارض شدید دیابت، از جمله کتواسیدوز دیابتی (DKA)شود. (DKA) یک وضعیت تهدیدکننده است که بدن در آن سطوح بالایی از اسیدهای خون به نام کتون را تولید می‌کند. بهتر است بدانید اگر این وضعیت درمان نشود، می‌تواند باعث کما یا حتی مرگ شود. بنابرین واکسن زدن بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های شدید است.

درمان دیابت نوع 1 چگونه انجام می‌شود؟

درمان دیابت نیاز به همراهی شخص بیمار؛ خانواده و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی مانند پزشک، پرستار، مربی دیابت و متخصص تغذیه دارد. گاهی اوقات نیز سایر پزشکان همچون متخصصان سلامت روان، متخصص پا و سایر پزشکان مرتبط نیز مفید هستند. به‌طور کلی توجه به این نکته ضرورت دارد که روند بیماری دیابت نوع یک را می‌توان با رعایت نکات مراقبتی و پرهیزهای لازم تا حدودی کنترل کرد.

پیشنهاد مطالعه: درمان دیابت نوع یک با انسولین

عوارض دیابت نوع 1 چیست؟

دانستن این نکته برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 ضروری است که نگه داشتن قند خون نزدیک به نرمال می‌تواند خطر عوارض طولانی مدت مانند بیماری‌های چشمی، کلیوی و مشکلات اعصاب در بدن را کاهش دهد. این مورد به این معنی است که شما باید به‌طور مکرر در روز قند خون خود را چک کنید یا از یک دستگاه کنترل قند خون استفاده کنید که در فروشگاه سیناکر می‌توانید انواع مختلف این دستگاه‌ها را مشاهده و خریداری کنید. در کنار این موارد بسیار اهمیت دارد که واکسن‌های انسولین بزنید یا از پمپ انسولین استفاده کنید. بهتر است آنچه می‌خورید را کنترل کنید و به طور منظم به تیم مراقبت از دیابت خود  برای کنترل وضعیت کلیه‌ها مراجعه کنید. همچنین باید چشمان‌تان را توسط یک متخصص مراقبت از چشم معاینه کنید و از مراقبت‌هایی که به پا مربوط می­‌شود نیز استفاده کنید.

مشورت با یک متخصص می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه‌ای برای کنترل دیابت خود داشته باشید. با این حال اگر زمان کافی برای مراجعه حضوری به پزشک مشاور خود را ندارید، می‌توانید به اپلیکیشن سیناکر مراجعه کنید؛ با خرید پلن‌های مشاوره و سلامت با خیال راحت و به طور دائم با پزشک مورد نظر خود در ارتباط باشید.

همچنین شما می‌توانید به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را با موارد زیر کاهش دهید:

• سیگار نکشیدن
• کنترل فشار خون و کلسترول بالا با رژیم غذایی، ورزش و داروها
• هموگلوبین گلیکوزیله (A1C) خود را در 7 درصد یا کمتر نگه دارید
• مصرف روزانه آسپرین با دوز پایین(برای بزرگسالان مبتلا به بیماری قلبی عروقی و گاهی کسانی که در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی هستند. )

عوارض طولانی مدت دیابت نوع یک

در حالی که مدیریت موثر دیابت نوع 1 می‌تواند به پیشگیری یا به تاخیر انداختن عوارض کمک کند، این وضعیت همچنان می‌تواند منجر به تعدادی از مشکلات سلامتی طولانی‌مدت شود. سطوح بالای قند خون در طول زمان می‌تواند به عروق خونی و اعصاب در سراسر بدن آسیب برساند و این می‌تواند منجر به طیف وسیعی از عوارض شود، از جمله:

بیماری‌های قلبی عروقی: افراد مبتلا به دیابت نوع 1 در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی از جمله حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری شریان‌های محیطی هستند.

آسیب عصبی: سطح بالای قند خون می‌تواند به اعصاب سراسر بدن آسیب برساند. این آسیب منجر به مشکلاتی مانند گاستروپارزی(اختلال گوارشی در هضم طبیعی غذا)، اختلال نعوظ و نوروپاتی محیطی (بی‌حسی، گزگز، یا درد دست و پا) می‌شود.

آسیب چشم: سطح بالای قند خون می‌تواند به رگ‌های خونی در شبکیه چشم آسیب برساند و منجر به رتینوپاتی دیابتی شود. این امر می‌تواند باعث از دست دادن بینایی فرد شود.

آسیب کلیه: سطوح بالای قند خون می‌تواند به مرور زمان به کلیه‌ها آسیب برساند و منجر به نفروپاتی دیابتی شود که می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود.

مشکلات پا: قند خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی و اعصاب پا آسیب برساند که می‌تواند منجر به زخم پا، عفونت و در موارد شدید قطع عضو شود.

درحالی که خطر این عوارض را می‌توان با مدیریت صحیح دیابت نوع 1 کاهش داد، اما برای افراد مبتلا مهم است که از خطرات بالقوه‌ی درازمدت  این بیماری آگاه باشند. بهتر است از نزدیک با متخصصان مراقبت‌های پزشکی مشورت کنند تا سطح قند خون خود را مدیریت کنند و از عوارض آن پیشگیری کنند. عوارض طولانی‌مدت دیابت به تدریج ایجاد می‌شوند. هر چه برای مدت طولانی‌تری به دیابت مبتلا باشید، خطر ابتلا به عوارض بیشتر است. همین حالا با سرویس پایش سیناکر، این کار را انجام دهید و توصیه‌های پزشک خود را بر اساس نتایج تست‌هایی که در این اپلیکیشن ثبت کرده‌اید، دریافت کنید.

تاثیرات روانشناختی دیابت نوع یک

نقش عوامل روانشناختی در مدیریت دیابت نوع 1 بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ درواقع استرس ناشی از زندگی با یک بیماری مزمن که نیاز به مراقبت مداوم دارد می‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت عاطفی و روحی فرد داشته باشد. برخی از چالش‌های رایج مرتبط با دیابت نوع 1 عبارتند از: اضطراب، افسردگی، پریشانی دیابت و فرسودگی شغلی.

اضطراب و افسردگی اختلالاتی هستند که نه‌تنها می‌توانند مدیریت سطح قند خون را دشوارتر کنند؛ بلکه خطر ابتلا به عوارض آن را تا حد زیادی افزایش می‌دهند. پریشانی دیابت نیز به بار عاطفی زندگی با دیابت، از جمله استرس مدیریت این بیماری و ترس از ایجاد عوارض اشاره دارد. همچنین فرسودگی شغلی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد تحت تأثیر نیازهای مدیریت دیابت قرار می‌گیرد و احساس می‌کند قادر به انجام وظایف ضروری نیست.

خبر خوب این است که تعدادی راهکار وجود دارد که می‌تواند به افراد مبتلا به دیابت نوع 1 کمک کند تا چالش‌های روانی مرتبط با این بیماری را مدیریت کنند. این راهکارهای کمک­ کننده شامل موارد زیر هستند:

• به دنبال حمایت از خانواده، دوستان یا یک متخصص سلامت روان باشید.
• خود را با تکنیک‌های آرامش بخش مانند تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا درگیر کنید.
• در آموزش‌های دیابت یا گروه‌های حمایتی شرکت کنید.
• اهداف واقع بینانه­ای برای مدیریت دیابت تنظیم کنید تا رسیدن به آن‌ها برای شما راحت باشد.
• برای خود یک ذهنیت مثبت ایجاد، و بر مزایای مدیریت خوب دیابت تمرکز کنید.

افراد مبتلا به این بیماری با پرداختن به چالش‌های روانی مرتبط با دیابت نوع 1، می‌توانند رفاه عاطفی خود را بهبود بخشند.
در نتیجه این اقدامات خطر عوارض را کاهش می­دهند و در نتیجه سطح رضایت خود را از زندگی بالا می­برند.

ارتباط بارداری و دیابت نوع یک

برخلاف تصور عمومی، زنان مبتلا به دیابت نوع 1 معمولاً قادر به باردار شدن و داشتن فرزند سالم هستند. بااین حال، کنترل دقیق سطح قند خون قبل و در طول بارداری برای به حداقل رساندن خطر عوارض مهم است. برای دانستن نکات دیابت بارداری لازم است تا مادر در این زمینه تحت نظر یک پزشک متخصص، تجویزهای لازم را دریافت کرده و با رعایت آن‌ها دوران بارداری خود را کم خطرتر سپری کند.

پیشگیری از دیابت نوع 1 شامل چه اقداماتی است؟

در واقع هیچ راه شناخته شده‌ای برای پیشگیری از دیابت نوع 1 وجود ندارد؛ با این حال، محققان در حال بررسی روش‌هایی برای جلوگیری یا به تاخیر انداختن شروع این بیماری هستند. یکی از نتایج امیدوارکننده از این تحقیقات، ایمونوتراپی است که این اقدام  شامل تعدیل سیستم ایمنی برای جلوگیری از حمله به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس است.
روش دیگر شناسایی افرادی است که در معرض خطر بالای ابتلا به دیابت نوع 1 هستند؛ چراکه با اقدام زودهنگام، برای تاخیر یا جلوگیری از شروع این بیماری به این افرادکه مستعد ابتلا هستند کمک می‌کند.

درحال حاضر نمی‌توان از دیابت نوع 1 پیشگیری کرد، اما اقداماتی وجود دارد که افراد مبتلا می‌توانند برای کاهش خطر عوارض و بهبود سلامت کلی خود انجام دهند. این موارد شامل پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، و همکاری با متخصصان مراقبت‌های پزشکی برای مدیریت سطح قند خون و جلوگیری از عوارض است. افراد مبتلا به دیابت نوع 1، با ایفای یک نقش فعال در مدیریت دیابت خود می‌توانند زندگی سالم و رضایت‌بخشی داشته باشند.

قند خون خود را مدیریت کنید

تا به اینجا تاکید کردیم که برای پیشگیری و درمان دیابت خود بهتر است یک سبک زندگی صحیح داشته باشید. برای داشتن سبک زندگی مناسب با بیماری خود اولین قدم مدیریت سطح قند خون فرد بیمار است. برای تحقق این هدف لازم است به طور دائم قند خون را اندازه‌گیری کنیم؛ بدین منظور نیاز به دستگاه‌هایی داریم تا مناسب اندازه‌گیری قند خون در منزل باشد. ما در فروشگاه سیناکر لیستی از انواع دستگاه‌ها را در اختیار شما قرار دادیم و شما می‌توانید با خیال راحت دستگاه مورد نظر خود را انتخاب و خریداری کنید تا بیماری خود را کنترل و بهبود دهید.

گام مهم بعدی، مشورت دائم با تیم پزشکی مراقبت از دیابت‌ است. استفاده از مشاوره‌های پزشکی به صورت منظم می‌تواند خاطره شما را راحت و سلامت نهایی شما را تضمین کند. البته اگر مشغله‌های روزمره شما مانع از مراجعه به پزشک می‌شود، یکی از بهترین روش‌ها استفاده از مشاوره‌های آنلاین است. در اپلیکیشن سیناکر می‌توانید بدون اتلاف هزینه و زمان از مشاوره‌های پزشکان متخصص بهره‌مند شوید و روند درمان خود را تسهیل ببخشید.

جمع بندی دیابت نوع یک

همان‌طور که خواندیم، دیابت نوع 1 یک بیماری مزمن است که نیاز به مراقبت دائمی در طول زندگی فرد دارد. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 می‌توانند با انجام دادن اقداماتی بیماری خود را بهبود بخشند و خطر عوارض را کاهش دهند. این اقدامات عبارتند از:

• نظارت منظم بر سطح قند خون
• مصرف انسولین طبق تجویز
• انتخاب سبک زندگی سالم مانند خوردن یک رژیم غذایی متعادل
• ورزش منظم
• مدیریت استرس

درحالی که در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، پیشرفت در روش‌های کنترلی و فناوری‌های پزشکی، مدیریت بیماری و کاهش عوارض آن را آسان‌تر از همیشه کرده است. ما در این مقاله به بررسی نکات مهم در خصوص دیابت نوع یک و با معرفی اپلیکیشن سیناکر تلاش کردیم تا نگرانی شما را از بابت تحت نظر گرفتن روند بیماری کاهش دهیم.

در آخر مدیریت دیابت نوع 1 می‌تواند چالش برانگیز باشد، مهم است به خاطر داشته باشید که می‌توانید بیماری خود را کنترل کنید؛ چرا که با مراقبت و حمایت مناسب، افراد مبتلا به دیابت می‌توانند زندگی کامل و سالمی داشته باشند و سلامت خود را بهبود ببخشند.